Rośliny ozdobne uprawiane w naszych ogrodach pochodzą z różnych stref klimatycznych. Mrozoodporność poszczególnych gatunków i odmian roślin została zmierzona i przydzielona do odpowiednich regionów geograficznych – tzw. stref mrozoodporności.

Mrozoodporność roślin jest to zdolność roślin do przeżywania w temperaturze poniżej 0°C. Zimotrwałość roślin nie jest wyłącznie cechą gatunkową czy odmianową.  Zależy od warunków pogodowych – tj. występowania pokrywy śnieżnej i grubości jej warstwy, ilości opadów a także nasłonecznienie i siły wiatru. Na mrozoodporność roślin wpływa także okres trwania niskich temperatur. Im dłuższy tym mrozoodporność spada.

W Polsce wg tradycyjnego podziału występują 3 strefy mrozoodporności. Dla większego uszczegółowienia podzielone są na dwie podstrefy – a i b. (mapa „tradycyjna” z 1984r. W. Heinza i D. Schreibera oraz z 2016 roku przygotowana przez Roberta Sadowskiego).

Strefy mrozoodporności zostały ustalone na podstawie wieloletnich pomiarów średnich, minimalnych temperatur występujących w danym regionie. Podpowiadają nam, które rośliny na danym obszarze mogą być uprawiane. Porównując mapy z 1984r. oraz tą najnowszą, zmiany widać gołym okiem i są one naprawdę zaskakujące. Z opracowania z 2016 roku wynika, że – ogólnie rzecz ujmując – mamy strefy mrozowe o 1 stopień łagodniejsze.

Biorąc pod uwagę ocieplanie się klimatu, coraz częściej możemy ryzykować zakup i sadzenie bardziej ciepłolubnych roślin.

Dzięki mapie wiadomo w jakich regionach poszczególne gatunki roślin i ich odmiany (nawet te pochodzące z zagranicy) mogą zimować bez większego ryzyka i bez specjalnych zabiegów – t.j. osłaniania, cieniowania, zabezpieczania przed mrozem.

Warto pamiętać, że w obrębie każdej strefy może znajdować się wiele rejonów z mikroklimatem łagodniejszym lub ostrzejszym, dlatego też wyznaczone temperatury należy traktować jako orientacyjne.

Ocieplanie się klimatu powoduje coraz dalej idące zmiany w strefach mrozoodporności roślin na terenie naszego kraju. I nagle okazuje się, że rośliny, które jeszcze do niedawna można było uprawiać co najwyżej w zimowych, oszklonych i dogrzewanych ogrodach, teraz przy odpowiednim zabezpieczeniu zimą mogą zdobić nasz ogród. Odporność bowiem na temperatury ujemne warunkuje możliwość uprawy poszczególnych gatunków czy odmian. Jeśli zapoznamy się z najnowszą mapą stref mrozoodporności w Polsce będziemy wiedzieli jakie nowości mogą się w naszym ogrodzie pojawić. Klimat wciąż się zmienia, wciąż ociepla i zmiany te będą postępowały.

Obserwujmy więc rośliny oraz pogodę. Coraz częściej zdarzają się ciepłe zimy, ale to nie znaczy, że nie może być mroźnych dni lub tygodni. Jeśli takie są zapowiadane, zabezpieczamy rośliny przed mrozem, szczególnie młode. Ale róbmy to, uwzględniając aktualną pogodę i najbliższe prognozy. Pamiętajmy, że gdy przegrzejemy roślin pod przykryciem będzie to dla nich tak samo zgubne, jak przemarznięcie. Biorąc to pod uwagę dla wrażliwszych gatunków – wybierajmy osłonięte miejsca. Liczmy się z pewnym ryzykiem – ogrodnictwo to nie nauka ścisła i zawsze występują dodatkowe okoliczności, które wpływają na kondycję oraz zimowanie roślin (wilgotność powietrza i ziemi, opady, nasłonecznienie, wiatry).